អ្វីដែលខ្មែរត្រូវការបំផុត ដើម្បីកែប្រែវាសនាជាតិ និងវាសនារបស់ខ្លួន គឺភាពជាអ្នកដឹកនាំផ្ទាល់ខ្លួន និងទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួន។ កាលណាយើងមាន ភាពដឹកនាំ និងទំនួលខុសត្រូវផ្ទាល់ខ្លួន, ភាពដឹកនាំ និងទំនួលខុសត្រូវសាធរណៈ ក៏មិនពិបាកដែរ។ គឺបានសេចក្តីថា ខ្មែរត្រូវបំបាត់ផ្នត់គំនិត នំតូចជានាលិ។ ទស្សនៈនំមិនធំជាងនាលិ គឺជាផ្នត់គំនិតសក្តិភូមិ ចាស់គំរិល។ យើងតោងចេះឆ្ងល់, ចេះសួរ, ចេះមានគំនិតខ្លួនឯង… កុំចាំតែស្តាប់បញ្ជា ឬគោរពតែសម្តីរបស់អ្នកធំ។ កាលបើយើង ចេះឆ្ងល់, ចេះសួរ, ចេះមានគំនិតខ្លួនឯង, យើងក៏ត្រូវផ្តល់ឱកាសដូចគ្នានេះ អោយទៅអ្នកដទៃ, ជាពិសេសស្រទាប់យុវជន, អោយចេះឆ្ងល់, ចេះសួរ, ចេះមានគំនិតខ្លួនឯងផង ជាជាងទាត់ចោលគំនិតរបស់គេ ដោយព្រោះតែគេក្មេងជាង, ក្រជាង, ឬមានឋានៈតូចជាងខ្លួន។
Month: ខែកញ្ញា 2012
នយោបាយ និង ប៉ូលីទិក
ពាក្យនយោបាយសម្រាប់ជនជាតិខ្មែរ គឺមានន័យត្រឹមតែ កលល្បិច ឬមេគំនិតដែលគេផ្ដើមឡើង ដើម្បីដឹកនាំជនដទៃ ឲ្យប្រព្រឹត្ត ទៅរកទីដៅយ៉ាងនេះ ឬយ៉ាងនោះប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកពាក្យថា politic ដែលក្លាយមកពីពាក្យក្រិក politika គឺមានន័យថា កិច្ចការប្រទេសជាតិ។
បើនិយាយអំពីកិច្ចការប្រទេសជាតិ មនុស្សខ្មែរសាមញ្ញ គ្មានទម្លាប់ ហើយក៏គ្មានការចាប់អារម្មណ៍ដែរ ពីព្រោះខ្មែរយើង ត្រូវបានអប់រំគ្រប់ជំនាន់ អោយរស់នៅ ក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់អាណាព្យាបាល, ដូចជា កូនរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់ឳពុកម្តាយ, រាស្ត្ររស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រង របស់ស្តេចត្រាញ់ ឬព្រះរាជា។ ឳពុកម្តាយ ជាអ្នករៀបចំ ទុកដាក់វាសនារបស់កូន ដូចជារឿងគូស្រករជាដើម, ឯព្រះរាជា ឬអ្នកដឹកនាំ ជាអ្នករៀបចំវាសនាប្រទេស ដោយគ្មានការចូលរួម ឬគ្មានសិទ្ធចូលរួមពីរាស្ត្រសាមញ្ញ។
កាលណាខ្មែរម្នាក់ៗ នៅប្រកាន់ជំនឿថា ខ្លួនជាអ្នកតូចតាច មិនអាចធ្វើអោយមាន ការកែប្រែ, គេនៅតែជិះសេះលែងដៃដដែល។
កាលណាឃើញ មានភ្លើងឆេះ នៅក្នុងភូមិ, ទាល់តែយើង នាំគ្នាឆាប់ជួយពន្លត់ ទើបភ្លើងនោះ មិនរាលដាល ដល់ផ្ទះយើង។
រីឯសង្គមជាតិទាំងមូល ក៏ដូច្នោះដែរ!
កាលណាយើងឃើញ មានទង្វើអាក្រក់ បំពានច្បាប់ ជិះជាន់អ្នកស្លូតត្រង់ ហើយយើងសម្ងំយករួចខ្លួននោះ, ថ្ងៃណាមួយ អំពើអាក្រក់ទាំងនោះ នឹងរាលដាល មកដល់ខ្លួនយើង ឬបងប្អូន ឬកូន ឬចៅរបស់យើងមិនខាន។
Attitude is everything!
Sometimes we encounter situations in which we really are helpless to enact change, but you are still in control because no matter what, you can always control your attitude towards life. As Victor Frankl put it: “We who lived in concentrati
អរុណសួស្តី ពីត្រើយសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច!
ជីវិតមនុស្សយើងគឺពិបាកមែនហើយ ប៉ុន្តែបើយើង ពិនិត្យអោយដិតដល់ទៅ យើងនឹងឃើញថា មានរឿងជាច្រើន សម្រាប់អោយយើង មានអំណរគុណចំពោះជីវិត។ ទោះបីរបស់ដែលធ្លាប់បាន ធ្វើអោយយើងសប្បាយចិត្តកាលពីមុន បានរលាយបាត់បង់ អស់ទៅហើ
ពិតមែនហើយថា ខ្ញុំគ្មាន iPad 3, MacBook ថ្មី ដែលមាន Retina display, ឬមិនអាចជិះ X5 និង Escalade ដូចកាលគ្រាមុន ឬពុំមានអ្វីផ្សេងទៀត ដែលស្ថិតនៅក្នុង “បញ្ជីប្រាថ្នា” របស់ខ្ញុំ, ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់ ខ្ញុំនៅសល់កំព្យុទ័រចំណាស់មួយនេះ ដែលនៅអាចប្រើការបាន ហើយមានតំណអ៊ិនធើណិត អាច log in សរសេរអ្វី ដែលនៅក្នុងចិត្ត ដើម្បីចែករំលែក ជាមួយមិត្តទាំងអស់គ្នា។
អ្នករាល់គ្នាចេះអាន, អ្នកខ្លះមានឡាន ឬយ៉ាងហោចណាស់ មានម៉ូតូជិះ, មានអ៊ិនធើណិតប្រើ, មានការងារធ្វើ ឬមានឱកាសទៅសាលា។ ចូរចងចាំថា អ្នកខ្លះទៀត, មិនចេះអាន ហើយក៏មិនចេះសរសេរ, គ្មានកុំព្យុទ័រប្រើ, គ្មានអាយហ្វូន, គ្មានអាយផាដ, គ្មានឡាន ឬម៉ូតូ, ឬគ្មានទាំងដំបូលជ្រកទៀតផង។ ការដែលយើង អាចក្រោកឡើងរាល់ព្រឹក ឬរស់ឆ្លងផុតបានមួយថ្ងៃទៀតនោះ គឺជារឿងគួរអោយអបអរណាស់ទៅហើយ នៅខណៈដែលអ្នកខ្លះ កំពុងប្រយុទ្ធតទល់នឹងជំងឺដែលបៀតបៀន ដើម្បីរស់នៅបន្តទៀត។
បំបាត់គំនិតអវិជ្ជមាន
ឆ្កែចចក និងសត្វក្រៀល
ឆ្កែចចកមួយក្បាល ស៊ីលោភខ្លាំងពេក ក៏ស្លាក់ឆ្អឹងនៅទទឹងក។ វាបានរត់ទៅរកសត្វក្រៀល អោយជួយលូកយកឆ្អឹងចេញ។
“ខ្ញុំនឹងជូនរង្វាន់ឯងយ៉ាងគាប់ចិត្ត, ប្រសិនបើឯង ជួយដកឆ្អឹងចេញពីបំពង់ករបស់យើង,” ចចកនិយាយ ទៅកាន់សត្វក្រៀល។
សត្វក្រៀលដឹងថា ការដាក់ក្បាលចូលទៅក្នុងមាត់ របស់ឆ្កែចចក មិនមែនជារឿងល្អទេ ប៉ុន្តែដោយសារសារជាតិលោភលន់របស់វា, វាក៏យល់ព្រមធ្វើតាមឆ្កែចចក។
បន្ទាប់ពីឆ្កែចចក បានទទួលអារម្មណ៍ថា ឆ្អឹងបានរបូតចេញពីបំង់កវាហើយ វាក៏ដើរចេញយ៉ាងហី។
“ឯណារង្វាន់របស់ខ្ញុំ?” សត្វក្រៀលស្រែកសួរទាំងអន្ទះសារ។
ឆ្កែចចកគ្រហឹម រួចបែរក្រោយ និយាយទៅកាន់សត្វក្រៀលថា៖
“ស្អី! ប៉ុណ្ណឹងមិនគ្រប់គ្រាន់ទេឬ? អញអនុញ្ញាតអោយឯង ដកក្បាលចេញពីមាត់អញ ដោយពុំខាំត្របាក់នោះ គឺសំណាងឯងហើយ!”
នៅពេលបម្រើមនុស្សអាក្រក់ កុំរំពឹងចង់បានរង្វាន់។
ថ្វីបើយើងក្រ
ថ្វីបើយើងក្រ ក្រត្រឹមទ្រព្យ
មិនក្រទម្លាប់ ជាប់បវរ
មិនដើរស្មូមគេ កេរតំណ
ក្រទ្រព្យាពិត ចិត្តមិនខ្វះ
ព្រលឹមថ្ងៃរះ រះរូតលឿន
មិននៅរង់ចាំ ឆ្មាំដាស់តឿន
ស្វែងការជម្រឿន ជឿននាំជ័យ។
ថ្ងៃខ្លះទៅរៀន ប្រៀនខ្លួនទ្វេ
ថ្ងៃណាទំនេរ គ្នេររំពៃ
សព្វកិច្ចសារពើ ធ្វើញាប់ដៃ
មិនចាំសំដី ស្តីដាស់ប្រាប់។
ពុកជាគម្រូ គ្រូផងកូន
លំអិតច្រើនក្បួន ខ្ជួនទម្លាប់
រក្សាវិន័យ ថ្លៃជាទ្រព្យ
សំណាងផលភ័ព្វ គាប់រឿងរុង។
អ្នកស្រី កែវ ច័ន្ទបូរណ៍
THE FOX AND THE GRAPES
A Fox one day spied a beautiful bunch of ripe grapes hanging from a vine trained along the branches of a tree. The grapes seemed ready to burst with juice, and the Fox’s mouth watered as he gazed longingly at them.
The bunch hung from a high branch, and the Fox had to jump for it. The first time he jumped he missed it by a long way. So he walked off a short distance and took a running leap at it, only to fall short once more. Again and again he tried, but in vain.
Now he sat down and looked at the grapes in disgust.
“What a fool I am,” he said. “Here I am wearing myself out to get a bunch of sour grapes that are not worth gaping for.”
And off he walked very, very scornfully.
There are many who pretend to despise and belittle that which is beyond their reach.
កូនពពែ និងឆ្កែចចកឈ្មោល
កូនពពែមួយក្បាល ដែលចូលចិត្តលោតកញ្ឆេងចុះឡើង បានត្រូវអ្នកគង្វាល ដាក់អោយនៅលើដំបូលរោងចៀម ដែលមានប្រក់ស្បូវ ដើម្បីអោយផុតពីការយារយី របស់សត្វចចក។ កូនពពែដើមើលត្រួសៗ នៅតាមគែមដំបូល ហើយពេលវា ប្រទះឃើញឆ្កែចចកឈ្មោលមួយក្បាល វាក៏ធ្វើមុខធ្វើមាត់ ហើយនិយាយចំអកដាក់ឆ្កែចចក។
“អញឮឯងហើយ,” ឆ្កែចចកនិយាយ, “អញមិនប្រកាន់គុំខឹងនឹងឯងទេ ពីព្រោះពេលឯងនៅខាងលើនោះ, គឺដំបូលទេ ដែលចាអ្នកនិយាយ, មិនមែនឯងទេ។”
កុំនិយាយអ្វីដែលមិនគួរនិយាយ ទោះនៅក្នុងពេលណា ឬស្ថានភាពណាក៏ដោយ។
បកប្រែពីរឿងព្រេងនិទានរបស់ជនជាតិក្រិក ដោយបុត្រាខ្មែរ
កូនក្តាម និងមេក្តាម
“ហេតុអ្វីកូនឯងដើរទទឹងយ៉ាងហ្នឹង?” មេក្តាមនិយាយទៅរកកូនក្តាម។ “កូនឯងគួរតែដើរត្រង់មុខ ដោយបង្វិលជើងចេញមកខាងក្រៅ។”
“សូមអ្នកម៉ែបង្រៀនកូនផង,” កូនក្តាមនិយាយទៅកាន់មេក្តាម ដោយក្តីគោរព។ “កូនពិតចាចង់រៀនណាស់។”
មេក្តាមព្យាយាមដើរអោយត្រង់ទៅមុខ ប៉ុន្តែព្យាយាមយ៉ាងណា ក៏ដើរបានតែទៅចំហៀង។ មេក្តាមបានព្យាយាមបង្វិលជើងចេញមុខក្រៅ ហើយក៏ជំពប់ជើងដួលផ្កាប់មុខ។
កុំប្រដៅគេ អោយធ្វើយ៉ាងណា លុះត្រាតែខ្លួន អាចធ្វើបានជាគំរូដល់គេ។
បកប្រែពីរឿងព្រេងនិទានជនជាតិក្រិក របស់អ្នកប្រាជ្ញា អ៊ីសុប